به گزارش اگزیم نیوز به نقل از دیلی استار، عربستان و ایران دو قدرت مهم منطقه خاورمیانه در حال تلاش برای دستیابی به بازار عراق و توسعه همکاری های اقتصادی در این بازار هستند و در این بین این سوال مطرح می شود که احتمال بروز تحریم های اقتصادی ایران ممکن است بر شدت حضور آن در عراق چه اثری بر جای بگذارد؟

ایران به طرز قابل توجهی بر ضرورت جذب بازار عراق متمرکز است به طوریکه دومین شریک وارداتی برای بغداد محسوب می شود و انتخابات اخیر که در این کشور برگزار شد شرایط را برای تداوم حضور بهتر ایران در عراق فراهم می سازد. به گفته سازمان تجارت و تجارت ایران، ارزش کل صادرات غیر نفتی ایران به عراق در هفت ماه اول سال 1396 (21 مارس 2017 تا 20 مارس 2018) در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 13 درصد افزایش داشته است.

با این حال، پس از چالش هایی که با کردستان عراق در سال گذشته ایجاد شد، تا پایان ده ماه اول سال 1396 تغییرات صادرات غیرنفتی به منفی 1 درصد رسید که این موضوع نشان دهنده سهم کردستان عراق از مراودات تجاری با ایران است.

در این بین بنا بر این گزارش خروج آمریکا از برجام در 8 ماه مه، احتمالا باعث کاهش درآمدهای ایران از صادرات نفت خام و تجارت خارجی خواهد شد که این موضوعات می تواند روی روابط اقتصادی با عراق اثر بگذارد. دیلی استار در این گزارش با اشاره به رکود بخش مسکن در ایران می گوید این تحریم ها ممکن است تشدید رکود را در این بخش به همراه داشته باشد که این موضوع مجموعه ای از صنایع غیرنفتی را از جمله در بخش های فولاد، سیمان، پتروشیمی ها و ... را تحت تأثیر قرار دهد که این موضوع می تواند پتانسیل های صادرات غیرنفتی را افزایش دهد که در این مسیر همسایگان ایران از جمله عراق و سوریه در اولویت هستند.

دیلی استار در ادامه می نویسد یکی از راه های ایران برای ارتقای روابط با عراق تلاش و مشارکت در بازسازی این کشور است که نقش ایران را در اقتصاد عراق ارتقا می دهد. به عنوان مثال اسحاق جهانگیری در سفری که به عراق در ماه مارس انجام داد متعهد به ایجاد یک خط اعتباری 3 میلیارد دلاری برای بازسازی عراق شد. یا در سفر وزیر امور خارجه ایران به کنفرانس کویت که به منظور بازسازی عراق برگزار شده بود ظریف بر ضرورت سرمایه گذاری در زیرساخت های عراق تأکید کرد. وزیر دفاع ایران نیز در دیدار با همتای عراقی خود در 18 آوریل بر ضرورت حضور ایران در بازسازی عراق تأکید کرده بود.

این در شرایطی است که ترکیه و عربستان نیز برای این امر در وسط میدان هستند و در شرایط فعلی شاهد رقابت بین این سه کشور خواهیم بود. با این حال سوالی که در اینجا مطرح می شود آن است که ایا وضع تحریم های جدید می تواند رقابت بین ایران با دو رقیب خود را در بازسازی و حضور اقتصادی ایران در عراق تضعیف کند یا خیر و این موضوع چه اثراتی را بر تأمین مالی پروژه های بازسازی در عراق خواهد گذاشت؟

این گزارش در ادامه به ضرورت حضور در پروژه های زیرساختی مانند ساخت مدارس، درمانگاه ها، سدسازی، پل سازی و تعمیرات آب و برق و ... تأکید کرده است. ایران امیدوار است با توجه به نزدیکی فرهنگی با عراق، منابع نفتی و ... تخصص فنی خود را برای ارتقای مشارکت اقتصادی در بغداد افزایش دهد همانطور که یکی از فعالان اقتصادی در ایران می گوید تجارت بین دو کشور از 10 میلیارد دلار به 15 میلیارد دلار در دو سال آینده افزایش خواهد یافت.

با این حال دیلی استار با اشاره به مشکلات موجود در مسیر مراودات بانکی می گوید روابط اقتصادی دو کشور تحت الشعاع مقررات زیاد و دست و پا گیر است به طوریکه دستورالعمل ها و محدودیت های تجاری زیادی در این مسیر وجود دارد که فعالیت تجار را با مشکلاتی روبرو ساخته است.

با این حال علاوه بر مشکلات دوجانبه بانکی که ناشی از دسترسی محدود به ارزهای شخص ثالث مانند دلار است، صادرات ایران به عراق با مقررات و مقررات بالا روبرو است. مقامات تجاری ایران اغلب به این نکته اشاره دارند که سیاست های تجاری که در حال حاضر صادرات را به عراق محدود می کنند، فراتر از نفوذ ایران است؛ چرا که نهادهای دولتی و وزارتخانه ها در میان بسیاری از احزاب سیاسی متفاوت که بر هر یک از سیاست ها تاثیر می گذارند، نیازمند ارتباط با طیف وسیعی از بازیگران هستند.

در صورتی که مشکلاتی از قبیل تعرفه های تجاری بر مصالح ساختمانی یا محدودیت های اجرای خدمات فنی و مهندسی در ایران برطرف شوند می توان امیدوار بود که نقش اقتصادی ایران در عراق نیز با جهش 50 درصدی روبرو شود.